Vì sao khớp lại đau hơn khi thời tiết lạnh?
Vào mùa lạnh, nhiều người — đặc biệt là người cao tuổi, người có tiền sử thoái hóa khớp, viêm khớp hoặc chấn thương xương khớp — thường cảm thấy đau nhức, cứng khớp, đặc biệt vào sáng sớm hoặc buổi tối. Nguyên nhân không chỉ do cảm giác chủ quan mà có cơ sở sinh lý rõ ràng.
Khi thời tiết trở lạnh, nhiệt độ và áp suất khí quyển giảm, khiến mạch máu co lại, lượng máu cung cấp đến các khớp bị hạn chế. Dịch khớp — chất giúp bôi trơn và giảm ma sát giữa các đầu xương — cũng đặc hơn và kém lưu thông. Điều này làm cho khớp trở nên cứng, đau và dễ sưng khi vận động.
Ngoài ra, trời lạnh khiến cơ thể ít vận động hơn, các cơ quanh khớp yếu dần, giảm khả năng nâng đỡ. Với những người mắc bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, gout hoặc sau chấn thương, triệu chứng sẽ càng rõ rệt hơn khi nhiệt độ giảm đột ngột.
Các dạng đau khớp thường gặp khi lạnh
Đau khớp gối:
Là vị trí chịu lực lớn nhất của cơ thể, khớp gối thường dễ bị thoái hóa. Khi lạnh, dịch khớp giảm, sụn khớp bị ma sát mạnh hơn, gây đau buốt, đặc biệt khi đứng lên – ngồi xuống hoặc leo cầu thang.
Đau khớp vai và khớp cổ:
Những người làm việc văn phòng, ít vận động hoặc ngủ sai tư thế thường bị cứng cổ, đau vai gáy khi trời chuyển lạnh do cơ co cứng và lưu thông máu kém.
Đau khớp bàn tay, ngón tay:
Người mắc viêm khớp dạng thấp hay gặp triệu chứng sưng đau, cứng khớp bàn tay vào buổi sáng, cảm giác “đơ khớp” phải xoa bóp một lúc mới cử động được.
Đau khớp háng, cột sống thắt lưng:
Ở người lớn tuổi, các khớp này dễ thoái hóa, nên khi lạnh thường đau lan xuống mông hoặc chân, khiến việc đi lại khó khăn.
Nguyên nhân khiến khớp đau khi trời lạnh
Bệnh viện Đa khoa Hồng Châu ghi nhận, ngoài yếu tố thời tiết, nhiều nguyên nhân khác góp phần làm tình trạng đau khớp nặng hơn:
- Thay đổi áp suất không khí: Khi áp suất giảm, mô quanh khớp giãn nở, tạo cảm giác căng tức và đau nhức.
- Thiếu vận động: Thời tiết lạnh khiến nhiều người ngại ra ngoài, ít cử động khớp, dẫn đến tuần hoàn kém.
- Thiếu vitamin D: Mùa đông ít nắng, cơ thể giảm tổng hợp vitamin D – yếu tố quan trọng cho xương chắc khỏe.
- Chế độ ăn nghèo dinh dưỡng: Thiếu canxi, omega-3, collagen khiến khớp yếu, sụn dễ thoái hóa.
- Tuổi tác và bệnh lý mạn tính: Càng lớn tuổi, khả năng tái tạo sụn giảm, kết hợp thời tiết lạnh dễ kích thích viêm khớp bùng phát.
Dấu hiệu cần chú ý
Bạn nên đến cơ sở y tế nếu có các biểu hiện sau:
- Đau khớp kéo dài, đặc biệt là khi nghỉ ngơi.
- Sưng, nóng, đỏ tại khớp.
- Cứng khớp buổi sáng trên 30 phút.
- Khớp phát ra tiếng lạo xạo khi vận động.
- Hạn chế tầm vận động hoặc đau lan sang vùng khác (lưng, hông, vai…).
Đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm quanh khớp vai, hoặc gout cần được chẩn đoán sớm.
Biện pháp cải thiện đau khớp khi trời lạnh
1. Giữ ấm cơ thể và các khớp
Mặc đủ ấm, chú trọng vùng cổ, vai, đầu gối, bàn tay, bàn chân.
Tránh gió lạnh lùa trực tiếp vào khớp.
Khi ra ngoài, nên đeo găng tay, quấn khăn, đội mũ len.
Ban đêm có thể chườm ấm nhẹ vùng khớp đau trước khi ngủ.
2. Duy trì vận động đều đặn
Tập luyện nhẹ nhàng giúp tăng lưu thông máu, duy trì độ linh hoạt khớp.
Các bài tập tốt gồm: đi bộ, đạp xe chậm, yoga, bơi, hoặc tập khớp tại chỗ.
Tránh vận động đột ngột hoặc tập quá sức.
💡 Lưu ý: Trước khi tập, nên khởi động kỹ để làm nóng khớp, tránh tổn thương.
3. Chế độ dinh dưỡng lành mạnh
Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, omega-3, collagen như cá hồi, trứng, sữa, hạt óc chó, rau xanh.
Uống đủ nước (2 lít/ngày) để duy trì độ trơn của sụn khớp.
Hạn chế đồ ăn nhiều muối, chất béo bão hòa, rượu bia, thuốc lá — vì có thể làm viêm khớp nặng hơn.
4. Giữ cân nặng hợp lý
Cân nặng quá mức gây áp lực lên các khớp chịu lực như gối, hông, cột sống. Giảm cân giúp giảm đau khớp và cải thiện khả năng vận động rõ rệt.
5. Điều chỉnh tư thế sinh hoạt
Ngồi thẳng lưng, tránh ngồi lâu một tư thế.
Khi làm việc máy tính, giữ màn hình ngang tầm mắt, vai thả lỏng.
Không nên bê vật nặng hoặc cúi người đột ngột.
6. Chườm nóng – lạnh đúng cách
Chườm nóng: Giúp giãn cơ, tăng tuần hoàn máu, giảm đau do co cứng.
Chườm lạnh: Dùng khi khớp sưng nóng để giảm viêm và phù nề.
Mỗi lần chườm khoảng 15–20 phút, tránh để trực tiếp lên da.
7. Sử dụng thuốc theo chỉ định bác sĩ
Nếu đau kéo dài, người bệnh có thể được chỉ định:
Thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAID).
Thuốc bổ khớp (glucosamine, chondroitin).
Vật lý trị liệu, chiếu tia hồng ngoại hoặc điện xung.
Tuyệt đối không tự ý mua thuốc giảm đau hoặc tiêm khớp khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Chẩn đoán và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Châu
Tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Châu, người bệnh được:
Thăm khám trực tiếp bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa cơ – xương – khớp giàu kinh nghiệm.
Chẩn đoán chính xác bằng các phương pháp hiện đại: X-quang, siêu âm khớp, MRI, xét nghiệm viêm khớp.
Điều trị cá nhân hóa:
Kết hợp thuốc – vật lý trị liệu – phục hồi chức năng.
Hướng dẫn chế độ ăn, tập luyện phù hợp với từng người bệnh.
Với trường hợp thoái hóa nặng, có thể được tư vấn can thiệp nội soi hoặc thay khớp.
Đội ngũ y bác sĩ của Hồng Châu luôn đồng hành cùng người bệnh, giúp giảm đau, cải thiện khả năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống, đặc biệt trong mùa lạnh – khi bệnh khớp thường tái phát nhiều nhất trong năm.
Lời khuyên từ Bệnh viện Đa khoa Hồng Châu
Không chủ quan khi đau khớp, dù là đau nhẹ, vì có thể là dấu hiệu sớm của thoái hóa khớp.
Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các tổn thương xương khớp.
Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress – yếu tố làm tăng cảm giác đau.
Khi thời tiết thay đổi, nên tăng cường vận động trong nhà, giữ nhiệt độ cơ thể ổn định.
Đau khớp khi trời lạnh là hiện tượng phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu biết chăm sóc đúng cách. Việc duy trì lối sống lành mạnh, vận động hợp lý, giữ ấm cơ thể cùng khám chuyên khoa định kỳ là chìa khóa giúp người bệnh vượt qua nỗi ám ảnh “đau nhức mỗi khi trời lạnh”.
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp vấn đề về xương khớp, đừng ngần ngại liên hệ Bệnh viện Đa khoa Hồng Châu để được thăm khám và tư vấn sớm.
